Plattdeutsche Predigt to Wihnachten
öwer Jesaja 9, 1 – 6

Dat Volk, dat in’n Düstern tappt,
süht een groot Lücht;
de wahnt, wo dat donker is,
wiest dat de Richt.

Ehr Leed giffst du luuden Klang,
Freid bringst du ehr;
vör di künnt se glücklik ween,
as wenn Aarnt weer.

As harrn se veel Beute makt,
de utdeelt ward.
Denn dörbraken hest du `t Holt,
dat drückt so hart.

De Drievers ehr Stock maakst du
heel kört un kleen;
jüst so is de groote Sieg
bi Midian ween.

Un all de oll Steevels, de
dröhnt dör dat Land,
de blootversmehrt Mantels weern
in’t Füer verbrannt.

Denn born ist för uns een Kind,
för uns een Söhn;
hett `t Seggn öwer alle Welt
un Macht alleen.

Sien Namens sünd: Wunnerbor-Raad,
de Herr is stark,
uns‘ Vader up ewig Tied,
Freeden sein Wark.

Un groot schall sien Herrschaft ween
up Davids Thron;
sien Freeden hett nooit een Enn’n;
Recht is sien Doon.

Sien Riek, dat schall mächtig ween
un groot un wied;
all Lü schalln sik frein tohoop
up ewig Tied.

Miene leewen Frünnen, disse Wöör ut dat Ole Testament sünd een Wihnachtsleed – dat öllst Wihnachtsleed, dat dat gifft up de Welt. Verdanken doon wi dat de Prophet Jesaja. Jesaja weer nicht bloot een grooten Prophet; he weer ok gewaltigen Dichter. Datt 'n dat een beeten marken kann, dorüm heff ik dat in Riemels brocht.

Man in dit Wihnachtsleed fallt up: Dor is nix van Maria un Joseph, nix van de Krüff in’n Stall, nix van de Herders up dat Feld un nix van de Steernkiekers ut dat Mörrnland. Denn dit Wihnachtsleed is all langen, langen för Wihnachten upschreeven. De Prophet Jesaja hett all söbenhunnert Johr vör Christus leevt. Man he weer nu mol een grooten Prophet, un he kunn allerhand vörrutsehn, wa anner Lü gonnix van weeten. Dat Wihnachtsfest 1999 met sein Predigttext van Jesaja kann uns dorto anstöten, datt wi mol nahdenken öwer dat, wat de Prophet dormols van Wihnachten all vörrutsehn hett. Dat is ganz good so, denn de Gelehrten strieden sik all langen dor öwer, off dat Wihnachten denn wohrhaftig so passeert is, as dat in de Bibel steiht. Se meenen, vööllicht weer Jesus gonnich in Bethlehem born, man in Nazareth. Eerst recht gahn de Ansichten dor wied öwer ut’n anner, wat dat met de Jungfroengebort up sik hett. Met all dat bruuken wi uns dit Johr nich befaten, wenn wi uns an dat holln, wat Jesaja vörrutsehn hett.

I.

Jesaja schrifft: „Dat Volk, dat in’n Düstern tappt, süht een Lücht.“ Lücht in’n Düstern – dat is wat Goods. Dat kann uns bewohrn för Gefohr. Dat kann uns Moot geben, wenn uns de Utsicht verlasten will. „Düster“ is dat nich bloot, wenn bi Elektrizität utfallt un wi nix mehr sehn. De Bibel brukt dat Woord „düster“, ok, wenn dat üm uns‘ Weeten un Denken, wenn dat üm unsen Geist geiht. Wenn wi uns up wat binah gonnich mehr besinnen künnt, seggn wi: „Dat is mi bloot noch ganz düster in Erinnerung.“ De Bibel seggt: „Bi uns is dat düster, wenn wi nix van Gott weeten.“ Un „hell“ ward dat üm uns, wenn uns een veel van Gott seggn deit.

Wi leevt in eene Tied, dor hebben allerhand Lü met Religion, met Bibel un Kark „nich mehr veel an’n Hoot“, as se seggn. Se wulln sik ehrn Globen sülvst maken. Se wulln free ween van „Bevormundung“, as se meenen. Man wat künnt wi van Gott weeten, wenn dat allns bloot ut uns sülvst kummen schall? Tappen wi dor nich ok in`n Düstern, as de Prophet Jesaja seggt? Wat weet uns‘ eegen Verstand denn van Gott? Of Gott van uns wied weg is of dicht bi uns? Of he uns böös is, of he uns leev hett? Een Gott vull Rache, een Gott vull Gnaad? Wat weet uns‘ Verstand dor denn van? In uns‘ Gesangbook heet dat:

All uns’Weeten un Verstand
is van Düüsternis ümgeben,
wenn nich, Gott, dien Geist un Hand
uns gifft hellet Licht to 'n Leben.

Allns, wat uns de Bibel öwer Gott seggn kann, bringt Lücht in uns Hart, bringt uns Moot, Toversicht un helpt, datt wi mehr tofreede uns glücklik ween künnt.

II.

Nu kann Jesaja uns in een Wihnachtsleed nich gliek allns vertelln, wat wi van Gott weeten schulln. He spezialiseert sik hier mehrstendeels up e e n Thema; un dit Thema heet: „Krieg un Freeden.“ He predigt: „Gott kummt un bringt Freeden in de Welt.“ „Gott kummt as een Freedensfürst.“ Kummt uns dat nich spanisch vör? Grood in uns‘ Johrhunnert hett dat veel mehr Krieg geben un veel mehr Doode as in anner Tieden. Wat is dat dormet, datt dat Kind, dat Wihnachten born is, Freeden in de Welt bringt? Ik bün nich so klook, dat ik seggn kann: „För mi is dat allns ganz klor.“ Man gonnix seggn will ik ok nich.

Dat gifft allerhand Lü, de sünd öwertüügt: „Krieg un Freeden hett wat met Politik to doon, un Politik hüürt nich in de Kark un nicht in de Predigt.“ Jesaja denkt dor anners un ik ok. Ik meen, dat gifft nix, wo Gott nich tostännig is. Ok all de Frog, seggn wi to’n Krieg Jo of seggn wi Nee, is ne Frog nah unsen Globen. Is Gott nu een „Freedensfürst“, as Jesaja schrifft? Ik meen: Jo. Gott makt keen Krieg. Krieg ward van Mischen makt. Gott gifft de Minschen Freeheit; un Freeheit is den Minschen sien een un allns. Gott gifft ok Freeheit, datt wi Krieg maken un Krieg laaten künnt. Gott keem as een lütt Kind in uns‘ Welt. Gifft dat een grötteren Ünnerscheed as dissen: Krieg un een lütt Kind? Macht un Ohnmacht? Gewiß, datt dat Jesuskind born weer, dormet weer de Krieg noch nich ut de Welt verswunnen. Un doch weer sien Kummen een düütlich Teken gegen de Krieg. Wenn ok in uns‘ Johrhunnert besünners veel Krieg ween is, so hett dat doch ok in uns Johrhunnert mehr Protest gegen de Krieg geben as in öllere Tieden. Friedensbewegung, Kriegsdienstverweigerung, Zivieldienst, Pazifismus... Gott sien Freedensriek, van dat Jesaja predigt, is noch nich dor. Man wi sünd dorhen ünnerwegens.

Wenn Lü vertelln van „de goode ole Tied“, denn seg ik: „Ik glöw nich an de goode ole Tied. In de ole Tied weer de Krieg mehrstendeels ne Saak, de sik van sülvst versteiht. In uns‘ Tied sünd wi kritisch worden un söken dornah, datt wi de Krieg ümgahn künnt. In de ole Tied weern sik Katholiken un Protestanten fiend. In „uns‘ Tied versöken se, datt se näger to’n anner kummen.“

III.

Wat fangt wi nu an met dat Tweedusend un sövenhunnert Johr ole Wihnachtsgedicht van Jesaja? Wihnachten is nich bloot een Fest to’n Eten un Drinken un Pakete-Verschenken. To Wihnachten hört ok noch wat, dat köst gor keen Geld. Dat is öwerall möglik, ganz gliek, wa wi grood sünd. Ganz gliek ok, wo jung of wo old wi sünd. Un dit een is heel nödig. Wenn dit een dor nich bi is, denn künnt wi freeten un supen, so veel, as wi wulln – denn ward dat bi uns nich Wihnachten. Ik nöm dat mol de „Wihnachtsgedenaken“. Up de künnt wi nich verzichten. Wenn Hochtied is, un de Brögam denkt gonnich an siene Bruut, denn is dat keene rechte Hochtied. Wenn Wihnachten is, un wi hebbt gor keene Wihnachtsgedanken, denn is nich wohrhaftig Wihnachten. Man wat sünd dat Wihnachtsgedanken?

Wihnachtsgedanken sünd wat Schöns. Wenn twee Minschen sik leev hebbt, man se sünd wied van’n anner weg, denn frein se sik doch, datt se an’n anner denken künnt, un se doon dat geern. Wi künnt Wihnachten dor an denken, datt dat so utsütt, as weer Gott heel wied weg; un doch is Gott to de Minschen up de Eer kamen as een lütt Kind. Un een lütt Kind is doch wat to’n Frein. „Een Kind is för uns born.“ So seggt all Jesaja. Een lütt Kind deit uns nix Böös. Dat kiekt uns bloot fründlich an un lacht uns an. Dör dat Kind, dat Wihnachten för uns born is, seggt Gott uns: „So fründlik bün ik to de Minschen.“

Jesaja met sien Wihnachtsleed will uns helpen to goode Wihnachtsgedanken. He will uns helpen, datt wi Freeden hebbt: Freeden met uns sülvst, Freeden met anner Minschen, Freeden met Gott. Wenn dat dor denn bi rutkummt, denn is ok bi uns wohrhaftig Wihnachten.

Amen.

Dr. Ernst Arfken
z.Zt. MTS-Str. 4
18556 Altenkirchen
Tel. 038391 - 12326