Göttinger Predigten im Internet, hg. von Ulrich Nembach und Johannes Neukirch


Heiligabend
Datum: 24.12.1998
Plattdeutsche Predigt über 2. Samuel 7, 4-6.12-14a
Verfasser: Dr. Ernst Arfken, Pastor i.R.


Vör een poor Daag weer ik in eene Kark up de Insel Rügen to een Wihnachtskonzert. To’n Anfang holl de Pastor ne lüttje Anspraak, de mi good in’n Kopp hangen bleeben is un van de ik hier geern een lütt beten vertelln will. He fung an met de Frog: "Worüm fiern wi eegenlich Wihnachten?" Un denn sä he: Wihnachten is so as een grooten Billerrahmen, so as in öllere Tieden met veel Prunk un güllne Farv. Un nu schall dor wat rinkummen. De eenen seggn: Wihnachten, dat is een Familjenfest. Denn hangen wi in uns’ Billerrahmen een Familienfoto rin. Annere seggn: Wihnachten, dat is eeen Fest to’n Schenken. Denn hangen wi in uns’ Rahmen veel Paketen rin. Weer annere seggn: Wihnachten, dat is een Winterfest. Denn stelln wi in uns’ Billerrahmen een Sneeman rin. Man wi weeten doch noch beter, worüm wi Wihnachten fiern: Wihnachten, dat is de Gebortsdag van unsen Herrn Jesus Christus. - So veel van de lüttje Anspraak.

Bortsdag fiern wi mennigmol in’t Johr. Man ut keen Bortsdag makan wi so een groot Fest as ut Jesus sein Bortsdag. Worüm dat? Dor künnt wi nu weer allerhand Antwoorden up geben, un binah künnt wi nu noch mol weer een neeien Billerrahmen bruken. Man üm eene Antwoord kummen wi nich üm rüm, wi künnt dat dreihen un wennen, so veel as wi wulln. Dese Antwoord seggt uns: "Mehr as all de annern Bortsdaagen up de Welt hett dese Bortsdag wat met Gott to doon." Dese Antwoord kummt nich ut unsen Minschenverstand. Se kummt ut unsen Globen. Un Globen, dat heet, datt wi wat annehmen un för wohr holln, wat wi nich sehn un nich bewiesen künnt. Dese Antwoord lesen wi ok in een Bibeltext, öwer de in de mehrsten düütschen Karken dit Johr to Wihnachten predigt ward. He is all veel, veel öller as dat Wihnachtsfest, ut de Midden van de eersten dusend Johrn vör Christus, un he heet so:

"In de Nacht keem Gott sein Woord to’n Prophet Nathan: Gah hen un segg to mien Deener David: "Schallst du mi een Huus boen, datt ik dor denn in wahnen schall? Heff ik doch in keen Huus wahnt van de Dag an, as ik de Israeliten ut Ägypten rutföhrt heff, bit up desen Dag. Nee, ik bün rümtrocken in een Telt as miene Wahnung.

Wenn nu diene Tied öwer is un du leggst di bi diene Vaders to’n Slapen hen, will ik di eenen Nahkummen upstahn laaten, de ut dienen Lief kummen schall: un datt he denn König is, dor will ik mienen Stempel ünner drücken. De schall to Ehrn van mien Namen een Huus boen, un ik will sienen Königsthron uprichten up ewig Tied. Ik will sein Vader ween, un he schall mien Söhn ween."

So steiht datin’t Ole Testament in dat tweete Book Samuel Kapiddel veertein. Dor ward vertellt: De König David, de ‘n frommen Mann weer, wull Gott geern een Huus boen, veellicht sogor een grooten Dom. Man Gott lett em dör de Prophet Nathan seggn, he schull dat blieben laaten. Gott bruukt sowat nich. Dat Volk Israel schall töben, bit de Messias kummt. De schall een Huus för Gott boen. Man dit Huus is ut Minschen, de sik to een grooten Bau to’n anner fögen as de Tegelsteen van uns Wahnhüüs. Un öwer dit Huus schall he de König ween.

Nu künnt wi bis uns in Düütschland met so een Königsbild nich veel anfangen. Wi hebbt all langen keen König mehr. Un dat is ok good so. Een König is mehrstenddeels een Mann, de heel alleen dat Seggn hatt. Man een Minsch alleen kann ok veel Unheil anrichten, besünners denn, wenn em de Macht to hoog in’n Kopp stiggt.Hett een alleen dat Seggn, kann he ok lichter een Krieg anfangen, as wenn anner Lü dor ok noch een Woord met reden künnt. Dat is ok good, wenn dat Regeern nich bloot ne Saak van Mannslü is un de Frolü dor ok metmaken künnt un de Manslü up de Finger kieken. Wenn uns nu dat Woord "König" nich passen will, denn künnt wi uns dor ok een Ministerpräsidenten of een Staatschef ünner vörstelln. De Lü, de regeern, bruken ok Macht un Gewalt, datt se sik dörsetten künnt. Se bruken Suldoten un Polizisten. Man de König, de Wihnachten sein Bortsdag hett, is heel anners. He bruukt keene Gewalt, keene Suldoten, keene Polizisten. Sein Volk deent em freewillig un deit dat geern, denn seine Lü hebbt em leev. Öwerhaupt is bi desen König allns anners. Ünner de, de up dese Welt regeern dän, sünd ok sükse, de hebbt’n Binomen kreegen: "de Groote", so as Alexander de Groote, Otto de Groote, Friedrich de Groote. Man bi de König Jesus Christus hebbt wi dat Gegendeel. Wi fiern em nich as de Groote, wi fiern em as een lütt Kind. -Dor fallt mi wat bi up: Van de grooten Herrschers gifft dat mehrstendeels keen Bild, up dat se as een lütt Kind to sehn sünd. Van dat Jesuskind gifft dat Dusende Biller - bi uns in Europa as een witt Kind, in Afrika as eeen schwatt Kind un in China geel. Un denn gifft dat van desen Jesus noch Dusende Biller, dor hangt he an’t Krüüz un starvt. Dese twee Soorten Biller, so verscheeden se ok sünd, hebben doch wat met’n anner gemeen, un dat is heel wichdig: Se sünd Biller van de Ohnmacht. Een neeborn Kind kann noch nix utrichten. Dat mutt van seine Öllern pleegt un verssörgt warrn. Een Misch, de an’t Krüüz hangt, kann sik ok nich wehrn. He mutt sik allns gefalln laaten, wat se met em doon. Up annere Königsbiller gifft dat sowat nich. Dor posteern de Herrschers sik in groote Pracht un Herrlichkeit, met Kron un Zepter as Teken van ehr Macht.

Dat gifft ne Regensoort, de heet: "Ut nix kummt nix." Man bi Gott is dit up’n Kopp stellt. Ut nix hett Gott de Welt warrn laaten. Un seine Ohnmacht is ssiene Macht. De grooten Herrschers regeern bloot öwer ehr Land, een lütt Stück up de Landkoort. Jesus regeert öwerall up de Welt. De grooten Herrschers hebbt ehr Lebenstied, un denn is*t vörbi dormet. Se sünd "Minschen, van een Wief born, un kehrn weer üm to ehrn Stoff." So heet dat in uns’ Gesangbook. Man Jesus regeert met de Macht van seine Ohnmacht öwer Dusende van Johrn. Wenn de grooten Herrschers ne Slacht wunnen hebbt, denn kummen se nah Huus as de groote Siegesheld, un so wulln se in de Weltgeschicht ingahn. Gott rreckt in de Welt in, nich as herrlike Majestät, ok nich as een Dunnergott, man as een lütt Kind, för dat binah keen Platz is.

De grooten Herrschers laaten sik van de Minschen fiern in all ehr Macht. Wi fiern to Wihnachten dat Kind in de Krüff van Bethlehem, wi fiern Gott in seine Ohnmacht.

Wenn uns up de Straat ne Mudder met’n Kinnerwogen in de Mööt kummt un wi dröffen dor mol rinkieken, denn kummen uns bi desen Anblick keene bösen Gedanken. Denn fangen wi nich an met Schimpen, nee, denn geiht uns dat an’t Hart un wi freien uns. Freien wi uns doch ok öwer dat Kind in de Krüff van Bethlehem, denn to’n Freien is dat Wihnachtsfest dor! Freien wi uns, datt Gott up dese Oort un Wies in de Welt kammen is, denn kummt ok wat van Gott in uns’ Hart.

Ik denk, for dese plattdüütsche Wihnachtspredigt gifft dat keen beter Ennen as de Wihnachtsgeschicht sülvst, de Wihnachtsgeschicht up Platt. Se steiht bi’n Evangelisten Lukas in’e tweete Kapiddel:

In de Tied keem dat so, datt de Kaiser Augustus ne Vörschrift rutgeben dä, de Lü up de heele Welt schulln tellt un in Listen inschreeben warrn. Dit Inschrieben keem to’n eersten Mol un weer to de Tied, as Cyrenius Landpleger in Syrien weer. Un jedereen gung los, sik inschrieben to laaten, jedereen in ssiene Heimatstadt. Dor gung ok up de Reis Joseph ut Galiläa,ut de Stadt Nazahreth, in dat jödsche Land to de Stadt Bethlehem, dorüm, datt he van den König David un sein Huus afstammen dä. He schull sik inschrieben laaten met Maria, met de he troot weer un eeen Kind verwachten dä.

Un as se dor nu weern, keem de Tied, datt dat Kind to Welt kummen schull, un se broch ehrn eersten Söhn to Welt un dreide em in Winneln in un leeg em in een Krüff, denn anners harrn se keen Bott in de Harbarg.

Un dor weern Herders in desülbe Gegend up’t Feld in’n Tuun, de paßten in de Nacht up de Schaap up. Un süh, den Herrn sein Engel keem an se ran, un den Herrn sein Himmelslicht mak dat hell üm se rüm un se verfiern sik bannig. Un de Engel sä to ehr: "Weest nich bang! Süh, ik heff ne groote Freid för jo un för dat heele Volk, denn för jo is van Dag de Heiland born, dat is Christus, de Herr, in’n König David seine Stadt. Un dit schall dat Teken för jo ween;: Ji schallt dat Kind finnen in Winneln indreiht un liggn in een Krüf."

Un glieks weer dor b’n Engel dat heele himmelsche Heer, de priesen Gott un sungen: "Ehr wees Gott in de Höögde, un Freeden up de Eer un de Minschen een Wollgefalln.". Un as de Engels van ehr weer to’n Himmel fohrn dän, sän de Herders, een to’n annern: "Laat uns nu hengahn nah Bethlehem un de Geschicht sehn, de sik dor todragen hett, de uns de Herr künnig makt hett." Un se leepen flink un funnen de beiden, Maria un Joseph, dorto dat Kind, dat leeg in een Krüff. Man as se dat sehn harrn, vertellten se öwerall, wat to ehr van dit Kind seggt weer. Un all, de dat to höörn kreegen, wunnerten sik öwer dat, wat de Herders to ehr seggt harrn. Man Maria beholl all dese Wöör un lett se in ehr Hart hen un her gahn.

Un de Herders gungen weer torügg, priesen un loovden Gott für allns, wat sie hüürt un sehn harrn, so as dat to ehr seggt weer.

Pastor i.R. Ernst Arfken, Untere Klarspuele 3, 37073 Goettingen, Tel. 0551 48 66 16

[Zum Anfang der Seite]

[Zurück zur Hauptseite] [Zum Archiv] [Zur Konzeption] [Diskussion]